Nie wiadomo, dlaczego u niektórych dzieci rozwija się wyprysk niemowlęcy, a u innych nie. Jednak powszechnie uważa się, że łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt jest spowodowane nadprodukcją gruczołów łojowych. Naukowcy zakładają między innymi, że dzieje się to pod wpływem matczynych hormonów (androgenów), które po porodzie rozkładają się w organizmie dziecka.
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowlaka — nadprodukcja sebum
Aby chronić skórę przed wysuszeniem, szkodliwymi substancjami i patogenami, gruczoły łojowe wydzielają tłuszcz (sebum). Jednak zbyt duża ilość produkowanego sebum zmienia powierzchnię skóry do tego stopnia, że niektóre mikroorganizmy znajdują więcej pożywienia, a tym samym idealne warunki do życia. Niektóre grzyby, które są częścią normalnej skóry, mogą się coraz bardziej rozprzestrzeniać i nasilać objawy wyprysku łojotokowego u niemowląt.
Zaburzenie metabolizmu kwasów tłuszczowych
Przedmiotem dyskusji jest również zaburzenie metabolizmu kwasów tłuszczowych (np. trawienie i transport kwasów tłuszczowych w organizmie). U dotkniętych chorobą niemowląt stwierdzono przejściowy defekt pewnego enzymu (delta-6 desaturazy). Utrata funkcji enzymu prowadzi do tego, że niektóre kwasy tłuszczowe (pełniące ważną funkcję ochronną bariery skórnej) nie mogą być w wystarczającym stopniu uformowane. W następstwie skóra nie jest dostatecznie chroniona przed wpływami zewnętrznymi.
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt a dieta
Powszechnie uważa się również, że na wyprysk łojotokowy u niemowląt duży wpływ ma dieta. Jednak jak dotąd nie ma na to dowodów naukowych.
Objawy wyprysku niemowlęcego
Typowe dla łojotokowego zapalenia skóry jest łuszcząca się skóra i tworzenie się strupów w obszarach z wieloma gruczołami łojowymi. Obejmuje to skórę głowy, uszy i skórę wokół brwi. Ponadto na czole i twarzy można zaobserwować drobne łuszczenie się skóry. Skóra nie jest zaczerwieniona lub w niektórych formach jest tylko lekko zaczerwieniona. Zmiany na policzkach, klatce piersiowej, plecach lub zgięciach (na przykład pod pachami lub w okolicy pieluszkowej) występują rzadziej.
Najczęstsze objawy wyprysku łojotokowego u dziecka to gęsty, tłusty i uporczywy łupież na skórze głowy, zmiany są białawe, żółtawe lub brązowawe i zwykle nie powodują swędzenia.
Jednak w przypadku ciężkich przebiegów i stanów zapalnych skóry w wyniku dodatkowej inwazji bakteryjnej lub grzybiczej, dotknięte obszary skóry mogą swędzieć.
Jak długo trwa wyprysk łojotokowy?
W okresie niemowlęcym stany zapalne skóry pojawiają się głównie w pierwszych miesiącach życia, ale zwykle ustępują samoistnie przed ukończeniem pierwszego roku życia. Ta obserwacja jest zgodna z założeniem, że choroba skóry u dziecka jest spowodowana nadprodukcją gruczołów łojowych. Po kilku miesiącach życia gruczoły te stają się nieaktywne, co może być przyczyną ustąpienia wyprysku łojotokowego u niemowląt w pierwszym roku życia. Gruczoły łojowe stają się ponownie aktywniejsze dopiero na początku okresu dojrzewania.
Wyprysk łojotokowy i ciemieniucha – jaka jest różnica?
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt jest często mylone z ciemieniuchą ze względu na podobne objawy (zaczerwienienie, łuszczenie, sączenie i strupki na owłosionej skórze głowy). Istnieje jednak kilka cech, które odróżniają te dwie choroby skóry:
W przypadku łojotokowego zapalenia skóry stan ogólny niemowlęcia nie ulega pogorszeniu. Natomiast dzieci z ciemieniuchą bardziej są bardziej płaczliwe i marudne, ponieważ skóra pod łuskami jest swędząca, zaogniona i mokra.
Łojotokowe zapalenie skóry może wystąpić już w pierwszych tygodniach życia, podczas gdy ciemieniucha u niemowląt zwykle pojawia się dopiero po trzecim miesiącu życia.
Choć ciemieniucha często ustępuje samoistnie po kilku miesiącach, to bardziej dokuczliwe objawy powodują, że może wymagać leczenia. Rodzice powinni skonsultować się z pediatrą w celu dokładniejszej diagnozy, który może również doradzić, jak złagodzić objawy.
Ciemieniuch często jest zwiastunem łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt.
